1948’de Doğu Afrika kıyısındaki Zanzibar’da doğdu. Anadili, Afrika’da seksen milyon kişinin konuştuğu Svahili’dir. İlköğrenimini İngiliz okullarında tamamladı, çocukluğunda gittiği Kuran kursunda Arapça öğrendi. 1968’de İngiltere’ye gitti. Yükseköğrenimini Kent Üniversitesi’nde tamamladı. Doktora tezinde (1982) kolonyal söylemin Doğu Afrika, Karayip ve Hindistan edebiyatındaki izdüşümlerini analiz etti. 

Gurnah'ın romanlarından bazıları şöyle:

Memory of Departure (1987)

Pilgrims Way (1988)

Dottie (1990)

Paradise (1994)

Admiring Silence (1996)

By the Sea (2001)

Desertion (2005)

The Last Gift (2011)

Gravel Heart (2017)

Afterlives (2020)