TL depremden sonra yatay bir seyir izlese de, Merkez Bankası (TCMB) rezervlerinde son iki haftadaki 7 milyar dolarlık düşüş, depremin “stabil kur politikasını” da oldukça zorladığını gösteriyor.

İki hafta önce Kahramanmaraş merkezli meydana gelen ve 41 binin üzerinde insanın hayatını kaybettiği depremin ardından ekonomi yönetimi, döviz talebini azaltmayı amaçlayan önlemler aldı.

Ancak bankacılar önlemlere rağmen yıkıcı depremin ekonomik sonuçlarıyla kısa vadede döviz politikasında baskının süreceğinde hemfikir; uzun vadede ise uluslararası yardımlar ise bu baskıyı azaltacak en önemli unsur olacak.

Bu yapıda ihracat başta olmak üzere ülkeye giren tüm döviz gelirleri doğrudan ya da dolaylı olarak stabil kur olarak adlandırılan sisteme destek oluyor. Başta enerji olmak üzere ithalat gibi ödemeler ise bu sistemin maliyet tarafını oluşturuyor.

Bu süreçte döviz piyasasında da son aylarda keskin hareketler görülmüyor. Hatta TL’nin deprem öncesi son işlemden bu yana dolar karşısındaki değer kaybı yüzde 0,2 seviyesinde. TL dolar karşısında tarihi rekor olan 18,88’e oldukça yakın seviyede işlem görüyor.

TCMB bankalardan türev işlemlerini Borsa İstanbul’a taşımalarını ya da maliyetini vadeli işlemler opsiyon piyasasındaki (VIOP) ortalama olan yüzde 40’a çıkarmalarını ve ayrıca döviz ve altın işlemlerinde alım ve satım arasındaki farkın açılmasını da istedi. Bazı altın ithalatının yasaklanmasının da planlandığı açıklandı. Tüm bu adımların ortak noktası döviz talebinin azaltılması.

Deprem sonrasında bankalar yurt dışı muhabir hesaplara 2,5 milyar dolar aktarırken, benzer şekilde yüksek enerji fiyatları başta olmak üzere ithalat da aynı hızda devam etti.

Bankacılar öncü verilerden ihracatta, depremin ilk günlerinde günlük 200 milyon dolar civarı kayıplar hesapladı. Elektrik tüketimi ülke genelinde ilk gün yüzde 11, ilk hafta yüzde 7 düşüş kaydetti. Kredi kartı harcamaları ilk haftada yüzde 20’ye yakın düşerken sürecin istihdama bütçeye gıda başta olmak üzere enflasyona etkileri ise izlenmeye devam ediyor.