EYT'liye 5'li kazanç! 2023 emekli maaş zammı sonrası hesaplar belli oldu

Emeklilikte Yaşa Takılanlar'ın (EYT) başvuru sonrasındaki ay başından itibaren emekli maaşları hesaplanmaya başlayacak. 3 dönem için hesaplanacak maaşlarda enflasyon büyüme hızı, aylık bağlama oranı ve yapılan zamlar da yer alacak. İşte ayrıntılar...

EYT düzenlemesi Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonra da başvuru süreci başlayacak. Bu aşamada yoğunlukların önüne geçebilmek için başvuruların e-Devlet üzerinden yapılması bekleniyor. Başvurunun ardından yasa gereği ilk emekli maaşı ise bir sonraki ayın başından itibaren hesaplanıyor. Bu durumda Ocak ayı içinde yapılacak başvuru sonrasında maaş hesabı 1 Şubat tarihinden itibaren başlayacak ve EYT'linin parası bu tarihten itibaren birikecek. EYT'li ya da mevcut yasaya göre emekli olan herkesin maaşı aynı formül üzerinden hesaplanıyor. Bu noktada ortaya atılan 'EYT'linin maaşı düşecek' sözleri gerçeği yansıtmıyor. Dolayısıyla EYT'linin maaşında bir kesinti olmayacağı gibi aksine son artışlardan da olumlu etkilenecek ve maaşları artacak.   Şu anda emekli olan her vatandaş gibi EYT'lilerin de maaşları üç ayrı dönem için hesaplanacak. Emekli maaşını belirleyen en önemli etken prime esas kazanç oluyor. Yani SGK'ya bildirilen maaş ne kadar yüksek ise emekli maaşı da o kadar yüksek oluyor. Sürekli asgari ücretten bildirilen sigortalılar emekli olduklarında tabana yakın maaş alıyor. Birinci dönemde 2000 yılı öncesi primler ve kazançlar dikkate alınacak. Burada Aylık Bağlama Oranları yüzde 70'ler seviyesinde hesaplanıyor. Buna bir de güncelleme katsayısı, yani sigortalının kazançlarının büyüklüğüne göre bir gösterge belirleniyor. Böylece 20-30 yıl önceki maaşlar günümüze güncellenmiş oluyor. İkinci dönem ise 2000 ile 2008 yılının 10. Ayı arasında oluyor. Bu dönemde aylık bağlama oranları yüzde 50-60 seviyelerine düşüyor. Ancak gösterge ile birlikte büyüme hızı da güncelleme rakamlarına ekleniyor. Böylece aylık bağlama oranındaki düşüş dengeleniyor. Üçüncü dönemde ise 2008 yılının 10. Ayından sonraki döneme bakılıyor. Bu dönemdeki kazançlar yüzde 40'lar seviyesine inen Aylık Bağlama Oranı ile çarpılıyor. Ancak yine devreye büyüme hızının yüzde 30'u ve enflasyon katkısı girerek rakam güncelleniyor. Tüm bu hesaplamalar yapıldıktan sonra toplanıp emekli maaşı ortaya çıkıyor. Bu süreç içinde emeklilere yılda iki kez yapılan enflasyon artışları da emekli maaşını olumlu etkiliyor ve yükseltiyor. Görüldüğü gibi kazançları sabit olan birisi açısından emekli maaşında bir düşme değil aksine yıllar içinde yükselme söz konusu oluyor. Ancak yüksek kazançtan çalışan birisi daha sonra asgari ücret ile çalışmaya başlarsa bu kez 'yüksek kazançtan' hesaplanan emekli maaşı asgari ücretle birlikte daha az artıyor. Örneğin maaşı 8 bin lira olarak hesaplanan bir sigortalının yüksek kazançtan devam etmesi halinde alacağı emekli maaşı 10 bin liraya çıkacaksa, asgari ücrete geçtiği için alacağı maaş 9.000 liraya çıkacak. Görüldüğü gibi maaşta bir düşme değil, kazançta bir azalma söz konusu oluyor. Yani maaş her durumda artış gösteriyor. Burada tüm hayatı boyunca asgari ücretle çalışanlar en düşük emekli maaşını alacak. ORTALAMA 10 BİN LİRA MAAŞ Yukarıdaki hesapta da görüleceği gibi emekli maaşı hesabı kişiden kişiye değişiyor. Böylece herkes kendi kazancına göre bir emekli maaşına kavuşuyor.  Ancak EYT'liler ile ilgili istatistiklere bakıldığında çoğunun çalıştığı ve kalifiye eleman olduğu görülüyor. Yine 400 bin kadarının da memur olduğu ve prim gün sayılarının 6-7 bin günü geçtiği düşünülürse EYT'lilerin alacağı emekli maaşının ortalama 10 bin lirayı geçmesi de bekleniyor. Bu rakamın üstünde maaşlar olabileceği gibi altında da maaşlar olacak. Çalışmayanlar ya da asgari ücretle çalışmış olanlar için ise taban maaş olarak zaten 5.500 TL açıklandı. Bundan daha az emekli maaşı ödenmeyecek. Bağlanan emekli maaşı bu rakamın altında kalırsa seyyanen artışla 5.500 TL'ye tamamlanacak. kapsamında emekli olacakları sadece maaş değil değişik ödemeler de bekliyor olacak. Bunu da beş başlıkta görmek mümkün… EYT'liler yukarıda da anlattığımız gibi diğer emekliler gibi maaşlarını alacaklar. Maaşlar başvurunun ardındaki ay başından başlayarak hesaplanacak ve her ay istenilen banka şubesine yatırılacak. Emeklilere her yıl Ocak ev Temmuz aylarında oluşan enflasyona göre zam yapılıyor.  Bu yıl olduğu gibi refah payı da eklenebiliyor. EYT'liler için en düşük maaş Temmuz ayına kadar 5.500 lira olarak hesaplanacak. EYT'liler emekli olduktan sonra da çalışabilecekler. Bu durumda hem emekli maaşını hem de çalıştıkları yerden ücretlerini alabilecekler. 2-KIDEM TAZMİNAT Çalışan EYT'liler emeklilik işlemleri yaptırabilmek için işyerlerinden ayrılacaklar. 1475 sayılı yasanın 14. maddesi gereğince emeklilik için istifa edenler kıdem tazminatı alabiliyorlar.  EYT'liler de son işyerlerinde bir yıllarını doldurmuşlarsa biriken kıdem tazminatlarını alabilecekler. Hatta bunun için KGF aracılığı ile şirketlere kredi verilecek ve bu paralar işçilerin hesabına yatırılacak. EYT'liler emekli olduktan sonra tekrar çalışmaya devam ederlerse yeni bir kıdem tazminatını da hak edecekler. Ancak bu ikinci tazminat için kendi istek ve kusuru dışında çıkartılmış olmaları gerekiyor. 3-PROMOSYON Her EYT'li emeklilik için başvururken ilk maaşını alacağı bankayı ve şubesini seçecek. İsterlerse bu bankadan isterlerse yine e-devletten seçecekleri başka bir bankadan maaşlarını almaya devam edebilecekler.  Bankalara maaşlarını taşırlarken de promosyon hakları olacak. şu anda 7500 lirayı bulan promosyon miktarlarının EYT'lilerin de sisteme katılmasıyla artacak rekabet ile 10 bin lirayı geçmesi bekleniyor. 4-İKRAMİYE EYT'liler emekli olduktan sonra emeklilere ödenen ikramiyelerden de yararlanacak. Her yıl Ramazan ve Kurban bayramlarında ödenen ikramiyelerin 2023 yılı için ilk ödemesi Nisanın 20'sinden önce yapılması bekleniyor. EYT'liler bu ikramiyeyi alabilecek. Ayrıca bu yıl ikramiyeye zam yapılması da bekleniyor. 5-VERGİ AVANTAJI EYT'liler emekli olduktan sonra emekliler için sağlanan birçok avantajdan da yararlanacak. Bunlardan birisi de emlak vergisi muafiyeti. Emekliler çalışmadıkları sürece 200 metrekareden küçük tek evleri için emlak vergisi ödemiyor.