BASKI ALTINDA OLMANIN PERFORMANSA ETKİSİ

Kıdemli yüzme antrenörü ve yazar Cengizhan Çebi İyi bir sporcu olabilme kriterlerini açıkladı. İyi bir sporcu olabilme kriterleri arasında yer alan önemli bir özellikte en kaotik koşullarda bile sakin kalabilme, otokontrolü sağlayabilme ve dışarıdan gelen baskılara karşı iyi performansı gösterebilme yeteneğidir. Profesyonel bir sporcu baskı altında kaldığı bir ortamda soğukkanlılığını sağlayabilmeli vereceği kararlarda emin olup durumsal farkındalığı koruyarak, doğru adımlar ile yola devam edebilmelidir. Sporcular performanslarını sergilerken kendisi ile veya rakibi karşısında ya da onları izleyen seyirciler sayesinde ister istemez belirli düzeyde baskı altında kaldıklarını hissederler. Hatta bazı çok önemli müsabakalarda inanılmaz derecede yüksek baskı altında kalırlar. Her sporcu gösterdiği performans sırasında illa ki bir miktar baskı hisseder. Hiçbir sporcu içinde baskılara karşı bağışıklık düzeyi yüksektir , baskı hissetmez diye bir öneride bulunamayız. Baskı düzeyine göre de sporcunun performansında olumlu veya olumsuz etkileri görülür. Baskı sporcuda gerginlik oluşturur ve gerginlik durumu da panik olmaya imkan sağlayıp, sporcunun hızlı kararlar verebilmesine yol açar. Acele verilen kararlarda hataya sürüklenmeye sebep olur. Sporcunun üzerinde meydana gelen baskı nabız artışına ve nefes alışverişinde zorluk yaşamasına sebebiyet verir. Bu durumda sporcunun sağlıklı düşünmesine engel oluşturabilir. Daha açık ifade edecek olursak eğer fiziksel ve zihinsel olarak kullanabileceği becerilerini optimal performansta gösterebilmesi zorlaşır fakat baskı düzeyini ne kadar çok yaşarsak da endişe düzeyimizde o kadar sakinleşme seviyesine ulaşır. Tecrübeli bir hale gelmiş olmamızda kaygıların üstesinden gelmemize yardımcı olmuş olur. Baskı altında gerçekleşen müsabakaların sporcuya sağladığı olumlu yönlerini incelediğimizde ise; Baskı sporcuda dikkat düzeyini daha keskin ve yüksek olmasına imkan sağlar. Çok az baskı dikkat dağınıklığı ve odaklanma problemi yaşatabilir. Baskı vücudun uyanmasını ve bize dikkat et mesajlarını yoğun şekilde uyarılma olarak gönderir. Bu uyarıları kontrol edebildiğimiz takdirde ise vücudumuzu performansa daha iyi hazırlama ve enerjiyle doldurabilme yolunu oluşturur. Baskı altında iken heyecanlandığımızda ne olacağından endişelenmek yerine ne yapmak istediğimiz ve ne olmasını istiyorsak ona odaklanmamız gerekir. Baskı aslında sporcunun zihninde, yarışma esnasında veya stresli bir durumda kendi içinde yaptığı bir yorumdur. Neticede baskı temelde beynimizin içindedir. Zihnimiz stres altında kaldığında ise kaygı düzeyinin artmasına sebep olur. Baskıyı kendimize meydan okumak olarak görürsek eğer fiziksel ve zihinsel olarak üstesinden gelebilmek için bir fırsat oluşturabiliriz. Bazı sporcular baskıyı kendilerinde bir ayrıcalık olarak görebilirler, yarışma günü geldiğinde ise bu duruma yükselebilir ve en iyi performansı gösterirler. Baskı altında iken bile gerçekten başarılı olunabilir. Dünyanın en iyi sporcularının çoğu kaybedecek hiçbir şeyi yok gibi yarıştıklarından vücutlarında meydana gelebilecek kaygı ve stres düzeyini pozitif bir duruma çevirirler. Bu durumda sürece odaklanıp sonuca ise takılmamalarını gerektiğini bize öğretir.           Kısacası baskı altında kaldığımız müddetçe aşırı düşünmemek gerekip, yaptığımız en iyi şeyi yapmaya odaklanmamızı sağlamalıyız. Baskıyı nasıl yönetebileceğimizi bildiğimiz takdirde, potansiyelimize daha yakın bir performans göstermemize imkan sağlayacaktır ve başarı şansımızı en üst düzeyde tutmamıza imkan tanıyacaktır. Dikkatimizin dağılmasından kaçınıp, anı yaşamamız gerekir. Verdiğimiz kararlara ve davranışlara odaklanıp bunlara dikkat etmemiz sakin kalmamıza ve yarışma sırasında doğru kararlar vermemize büyük oranda katkı sağlayabilir. Kömür baskı altında kaldığında elmas üretir, baskıyı en iyi şekilde yönetebilen sporcu da kazanan performanslar üretir. KIDEMLİ YÜZME ANTRENÖRÜ VE YAZAR CENGİZHAN ÇEBİ