EYT sorununda yeni gelişme: Çözüm paketi için harekete geçildi

Emeklilikte Yaşa Takılanlar sorunun çözümü için siyasi partilerin çalışmaları artırmasını bekliyor. CHP'de Kılıçdaroğlu'nun talimatı üzerine harekete geçildi. 1999’da yürürlüğe konan yasa nedeniyle emekli olamayan vatandaşların mağduriyeti artıyor.  Çok sayıda kişi sigortalılık süresi, prim ödeme ve yaş şartının birlikte sağlanamaması nedeniyle emekli olamıyor.  CHP, Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu’nun “EYT meselesi Türkiye’nin en önemli meselelerinden biri” diyerek verdiği talimat doğrultusunda Emeklilikte Yaşa Takılılanlar (EYT) için çalışma başlattı. CHP’li kurmaylar sorunun çözümüne yönelik öneri paketi hazırlayacak. CHP Emek Büroları Koordinatörü, Esnaf ve Sanatkârlardan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, Milliyet’e yaptığı değerlendirmede, EYT konusunu 2018’te seçim bildirgelerine koyduklarını hatırlattı. Milliyet gazetesinden Mehtap Gökdemir'in haberine göre; Ağbaba, “Ama bir gelişme olmadı. Dolayısıyla diğer sorunların olduğu gibi bu konunun da çözüm adresi CHP. Öneri hazırlıyoruz, bunu gören iktidar herhalde aklını başına alır ve gerekeni yapar” dedi. Genel Başkan’ın talimatıyla EYT ile ilgili partinin bir çalışma başlattığını belirten Ağbaba, “Genel Başkanımızın dediği gibi, ‘EYT meselesi Türkiye’nin en önemli meselelerinden birisi’. Meclis’te çoğunluğu olan partiler çözme sözü verdi ama çözülemedi. Bu konuyla ilgili makul, çözülebilir, ayağı yere basan bir öneri hazırlıyoruz. Muhalefetteyken önerilerini hayata geçiren tek parti CHP. Asgari ücret meselesi bugün tartışılıyor CHP sayesinde, bayram ikramiyesi, taşerona kadro, 3600 ek gösterge hepsinin mimarı CHP” diye konuştu. 5 milyon kişi EYT soru yaşayanların sayısına ilişkin “İlk aşamada herhalde 1 milyon kişi, toplam rakam 5 milyon deniyor” ifadesini kullanan Ağbaba, EYT temsilcileriyle, EYT’lilerle ve ayrıca bu işi bilen uzman isimlerle görüşeceklerini, ardından da öneri paketi hazırlayacaklarını söyledi. EYT Sorunu Nedir? 8 Eylül 1999’da yürürlüğe konan 4447 sayılı yasa ile emekli olmak için aranan sigortalılık süresi (erkek için 25, kadın için 20 yıl) ve prim ödeme (5000 gün) şartlarının yanına bir de yaş şartı (kadın için 58, erkek için 60 yaş) getirildi. 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanların yeni şartlara entegrasyonu da sigortalılık süresine göre kademeli olarak sağlandı. Sonuç olarak, emekli olmak için üç şartın (sigortalılık süresi, prim ödeme ve yaş şartının) birlikte sağlanması aranmaya başladı. EYT İÇİN ETKİ ANALİZİ YAPILIYOR Emeklilik için prim gün sayısını dolduran ama yaş bekleyenlerin talepleri de uzun yılların ardından AK Parti’nin gündemine girdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın daha önce sıcak bakmadığını söylediği bu konuda çalışma yapılması talimatı verdiği biliniyor. AKP'li kaynaklar “EYT için etki analizi yapılıyor” derken bir dizi formül üzerinde çalışıldığı ifade ediyor. EYT’liler emeklilik için sigorta prim gün sayısının yeterli olmasını talep ediyor. Ancak AK Parti’nin çalışmasında bu formül seçenek dışı. Emeklilikte Yaşa Takılanlar için emekliliğin 5 yıl öne çekilmesinin yaklaşık 6 milyon kişinin bir anda emekli olması anlamına geleceğine dikkat çeken yetkililer bütçenin bu yükü kaldıramayacağını kaydediyor. KADEMELENDİRİLMİŞ DÜŞÜK MAAŞLA EMEKLİLİK İMKANI EYT sorununu çözmek için kurulan masada prim gün sayısını doldurup, emekli olmak için 2 yılı kalanların emekli edilip maaşlarının ödenmesi formülü var. Ama üzerinde çalışılan asıl konu 'Kademelendirilmiş düşük maaşla emekli olabilme imkanı' tanıyan model.  Almanya ve Finlandiya örnekleri üzerinden çalışılan bu sistemde prim gün sayısını tamamlayan çalışana 'sağlık risk primini karşılamak kaydıyla' yaşı beklemeden emeklilik imkanı tanınabileceği ifade ediliyor. Ancak bu olanaktan faydalanmak isteyen çalışanların emeklilik maaşında kesinti yapılacak. Yani bir kişi yaşı beklemeden emekli olmak istediğinde -kesinti oranı kalan yıla göre belirlenmek üzere- örneğin 3 bin 500 lira yerine 2 bin 200 lira alacak. Asıl emeklilik yaklaştıkça bu emekli maaşı yükselecek ve en sonunda yaş şartı tamamlandığında 'hak ettiği' ücreti almaya başlayacak. İsteyen EYT’liler bu model kapsamında emekliliğini talep edebilecek.