Kabus burnumuzun dibine kadar geldi! Yunanistan'da 19 kişi yaşamını yitirdi

Ölümcül Batı Nil virüsü Yunanistan'da geri döndü

Yunanistan'da bu yıl, Batı Nil Virüsü nedeniyle 19 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. <div class="content-text " "="" style="box-sizing: border-box; color: rgb(0, 0, 0); font-size: 1.2rem; margin-bottom: 1.875rem; line-height: 1.4; font-family: &quot;Roboto Condensed&quot;, sans-serif;"> Yunanistan Ulusal Kamu Sağlığı Kurumu (EODY) tarafından yapılan açıklamaya göre, son bir haftada 9 yeni Batı Nil Virüsü vakası teşhis edildi. Açıklamada, ölü sayısının 19'a yükseldiği, virüsün özellikle Tesalya, Orta Makedonya, Doğu Makedonya, Trakya, Batı Makedonya ve Epir bölgelerinde tespit edildiği belirtildi. Batı nil virüsü nedir? Belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir?     İlk kez 1937 yılında Uganda'da tanımlanan Batı Nil Virüsü, yıllar içinde dünya geneline yayılmaya devam eden bir arbovirüs enfeksiyonudur. Çoğunlukla Culex türü sivrisineklerin ısırması ile bulaşan hastalık, sıklıkla Haziran ve Eylül ayları arasında yayılır. Hastalığın dünya genelinde hızla yayılmasının sebebi, virüsü taşıyan sivrisineklerin farklı kanatlı hayvan türlerini de sokarak enfekte etmesidir. Uzun mesafeler boyunca uçan enfekte olmuş pek çok kuş türü, hastalığın kıtalar arasında yayılmasında etkin rol oynar. Afrika ve Asya Kıtalarında sıklıkla karşılaşılan Batı Nil Virüsü, son yıllarda Avrupa ve Amerika kıtalarında da görülmeye başlamıştır. Toplum sağlığını etkileyen enfeksiyon, ülkemizde mevsimsel olarak, özellikle kuşların göç yolları üzerinde yer alan bölgelerde görülür. İnsanların yanı sıra pek çok memeli hayvan türüne de kolayca bulaşabilen arbovirüs grubunda yer alan ve nörotropik özelliğe sahip Batı Nil Virüsü, insanların santral sinir sistemini etkileyerek menenjit, ensefalit ve ataksi gibi pek çok nörolojik hastalığa neden olabilir. Yüksek ateş, uyuşma, baş ağrısı, bilinç bulanıklığı, ishal ve gastrointestinal semptomlar gibi pek çok belirtinin eşlik ettiği hastalık, bazı durumlarda ölümcül olabilir. Enfeksiyonun yol açtığı belirtilere geçmeden önce "Batı Nil Virüsü nedir?" sorusunu yanıtlamak gerekir. Batı nil virüsü nedir? Ana konağın vahşi kuşlar olduğu Batı Nil Virüsü, sivrisinek sokması ile bulaşan bir tür viral enfeksiyondur. Culex cinsi sivrisineklerin sokması ile insanlara bulaşan hastalık, kişiden kişiye direkt olarak bulaşmaz. Kirli sularda, foseptiklerde üreyen bu türe ait sivrisinekler geceleri kan ile beslenirler. Ülkemizde de var olduğu bilinen Culex türü sivrisineklerin bulaştırdığı virüs özellikle atlar ve insanlar üzerinde etkilidir. Potansiyel olarak insan yaşamını tehdit eden Batı Nil Enfeksiyonu, pek çok nörolojik semptoma yol açar. Tek zincirli bir tür RNA virüsü olan Batı Nil Virüsü, dünya çapında farklı zamanlarda pek çok ülkede ani salgılara yol açmıştır. Dış ortama dayanıklılığı bulunmayan virüsün insana bulaşması ancak sivrisinek ısırığı ile mümkündür. Ancak ender olarak, kan transfüzyonu ve organ nakli ile bulaştığı da görülmüştür. Doğum sırasında ya da emzirme ile anneden bebeğe geçtiği de bilinmektedir. Son konak olan insanlara bulaşan virüsün inkübasyon periyodu ya da farklı bir deyişle kuluçka süresi 2 ila 15 gün kadardır. Pek çok vakada hafif şiddette seyreden Batı Nil Enfeksiyonu, bazı vakalarda asemptomatik seyredebilir yani hiçbir belirti göstermeyebilir. 50 yaş ve üzeri kişilerde hastalığın seyri çok daha hızlı ve etkilidir. Batı nil virüsü belirtileri nelerdir? Kişinin hastalık taşıyan sivrisinek tarafından ısırılmasının ardından virüsün ilk belirtilerini göstermesi yaklaşık olarak 2 ila 15 gün sürer. Enfeksiyon, kuluçka süresinin ardından farklı klinik bulgulara sebep olur. Bazı vakalar hiçbir belirti göstermezken bazıları yatarak tedavi gerektirecek ve hatta ölüme yol açacak kadar ciddi seyirli olabilir. Batı Nil Virüsü'ne bağlı olarak gelişen hastalıkta çoğu zaman ilk görülen belirti baş ağrısıdır. Çoğunlukla grip benzeri semptomlarla ortaya çıkan Batı Nil Virüsü belirtileri arasında baş ve sırt ağrısı, ani yüksek ateş, hâlsizlik, mide bulantısı, kusma, ishal, kaslarda güçsüzlük, deride kızarıklık ve lenfadenopati olarak bilinen lenf bezlerinin aşırı şekilde şişmesi gibi semptomlar yer alır. İleri vakalarda ise semptomlar arasında, santral sinir sistemi tutulumuna bağlı olarak uyuşukluk, boynu dik tutamama, zihin bulanıklığı, kas seyirmesi ve dışarıdan görülecek şekilde titreme, koma, konvülsiyon olarak bilinen geçici nörolojik işlev bozuklukları, menenjit, ensefalit, ataksi ve felç de görülebilir. Özellikle 0-18 yaş arası çocukların cilt yüzeylerinde benekli kabartı ve döküntüler de sıklıkla görülmektedir. Ciddi enfeksiyonlar miyokardit olarak bilinen kalp kasının iltihaplanması, pankreatit yani pankreasın iltihaplanması ve hepatit ile sonuçlanabilir. Yapılan çalışmalar ışığında, Batı Nil Virüsü ile enfekte olan kişilerde hastalığın %80 oranında belirti göstermediği söylenebilir. Hastalığın varlığına dair belirti gösteren %20'lik dilimde yer alan semptomatik vakaların %90'ında ise Batı Nil Ateşi olarak bilinen yüksek ateş görülür. Sinir sistemi tutulumu ise toplam semptomatik vakaların %10'unda görülür. Batı Nil Virüsü'ne bağlı olarak görülen sinir sistemi tutulumu sonucunda Batı Nil Nöro İnvaziv Hastalık (BNNI) olarak tanımlanan hastalık gelişir. BNNI'nın yaklaşık %65'i ensefalit, %30'u menenjit ve geriye kalan %5'lik kesim ise akut flask paralizi olarak tanımlanan felç türü ile seyreder. Tüm Batı Nil Virüsü vakalarının %1'i menenjit, ensefalit ve felç gibi ile sonuçlanır. Ensefalit ile sonuçlanan vakaların ise yaklaşık %20'si ölümle sonuçlanırken bu oran felç vakalarında %10 ile %50 arasında yer alır. Ensefalite bağlı olarak hastalarda uykusuzluk, kas zayıflığı, bilinç bulanıklığı, depresyon, baş ağrısı şikayetleri uzun süre devam eder. Bazı hastalarda kalıcı bilişsel ve nörolojik hasarlar olabilir. Batı nil virüsü nedenleri nelerdir? Batı Nil Enfeksiyonu'nun ana kaynağı sivrisineklerdir. Culex türüne dahil olan sineklerin ısırığıyla memelilere bulaşan hastalığın ana konağı ise kuşlardır. Kuşlardan tekrar sivrisineklere bulaşan virüs, bu yolla yüksek viremiye ya da farklı bir deyişle virüse ait parçaların kan dolaşımına girmesine yol açar. Göçmen kuşlar ile dünya geneline yayılan Batı Nil Virüsü insanlara, sivrisinek sokması ile bulaşır. Ancak insanlarda enfeksiyon düşük viremi ile seyrettiğinden virüs, insandan tekrar sivrisineklere bulaşmaz. Hastalık, enfekte olan diğer memeli hayvanlardan insanlara bulaşmaz. Kişiden kişiye de bulaşmayan hastalık, ancak doğum ve emzirme ile anneden bebeğe geçebilir. Bunun dışında, çok nadir de olsa kan ve organ nakli ile bulaştığı bilinmektedir. Ayrıca enfekte olan kuşların dışkılarının, ciltte yer alan bir kesiye teması ile de hastalık bulaşabilir.  Batı nil enfeksiyonu tanısı nasıl koyulur? Enfekte olmuş kişinin detaylı öyküsü hekim tarafından dinlendikten sonra fizik muayenesi yapılır. Batı Nil Enfeksiyonu şüphesi varlığında hekim, ek laboratuvar tetkikleri ister. Klinik belirti ve bulguların durumuna göre kan testi ve omurilik sıvısı ile test yapılır. Batı Nil Enfeksiyonu'na karşı vücudun bağışıklık sisteminin ürettiği antikorlar laboratuvar ortamında saptanır. Laboratuvar sonucuna göre hastalığın tanısı hekim tarafından koyulur.