Kıdemli yüzme antrenörü ve yazar Cengizhan Çebi sportif performansı olumsuz etkileyen durumları açıkladı

Sportif performansı olumsuz etkileyen durumların en başında stres faktörü gelir. Hayatın her alanında insanlar stres yaşayabilirken sporcular içinde bu durum kesinlikle farklı değildir. Hatta elit düzeyde sportif faaliyetlerini sürdüren sporcular için bu durum daha fazla olarak gözlemlenebilir. Sporcunun üzerinde strese neden olabilecek kaynakları inceleyecek olursak; Başarabilme veya kazanabilme isteğinin verdiği yoğun hissiyat Yarışma öncesi sinirsel gerginlik Form kaybının verdiği olumsuz hassasiyet durumu Önemli bir yarışın verdiği stresle başa çıkabilme aşaması olarak sıralayabiliriz. Belirli bir düzeydeki stresin sporcunun hedeflerine veya gelişmesine motive edici düzeyde katkı sağlayabileceği, önemli bir kıvılcım oluşturabileceği gibi olumsuz ve gereğinden fazla stresin ise sporcunun istenilen düzeyde gösterebileceği performansa engel olabilir.  Aşırı yüklenmeye dayalı antrenmanlar sporcuların yaygın düzeyde uyum sağlayamadığı etmenler arasında yer alır. Yapılan ekstra düzeyde antrenmanlar, yoğun ve şiddetli geçen antrenmanlar, erken düzeyde yüklenmelere dayalı durumlar organizmanın hazır olmayan bu duruma karşı gösterebileceği adaptif olmayan yanıtı, sporcuların otonomik modülasyonunu etkiler, otonom sinir sisteminin sempatik modülasyonunu artırır ve parasempatik modülasyonunu azaltır. Sporcuların dikkat etmesi gereken olmaz ise olmazlarından olan performansı yüksek düzeyde etkileyen bir diğer durum ise uykudur. Sporcunun fiziksel performansının yanı sıra zihinsel durumunu da önemli düzeyde etkileyen uyku için birçok kaynak tarafından desteklenen bilgiler bulunmaktadır. Zengin bir literatür çalışmaları doğrultusunda iyi düzeyde alınamayan uykunun atletik performansı azalttığını ayrıca sportif yaralanmaların daha etkin düzeyde önünü açtığı hakkında bilgilere de ulaşılmıştır. Sporcular ihtiyaç duyulan uykuyu alamadıklarında duygudurum bozukluklarından da şikayet etme seviyesine ulaşmış olurlar. Ansızın beklenmeyen davranışlar, çabuk sinirlenme ve tepki gösterme durumu, şiddete dayalı hareketlerde bulunma, kaygı düzeyinde istemsiz artışlar, odaklanma problemi, suçlayıcı davranışlar gösterme, alınganlık düzeyinin artması gibi birçok benzer faaliyette davranışlarla antrenörler karşılaşma durumuna gelebilirler. Yetersiz uyku, ruh hali bozukluğu ve performans arasındaki kesin nedensel ilişkiler belirsizdir, ancak buna benzer durumların hepsinin birbirleri ile bir bağlantı içinde olduğu iyi bilinmektedir. Düzensiz beslenme alışkanlıkları birçok sporcuda karşılaştığımız en önemli sorunlardan bir tanesidir. Bütün besin öğelerine insan vücudunun gereksinimi vardır. Çünkü her besin öğesinin insan vücudunda çok önemli görevleri bulunmaktadır. Özellikle yüksek düzeyde efor harcayan sporcuların bu durumu göz ardı etmesi performans düzeyinde büyük olumsuzluklara yol açabilir. Vücut gerekli olan besini alamadığı takdirde gelişimi, yenilenmesi, büyümesi gibi durumlarda gecikmeler ve olumsuz gelişmeler, gözlemlenebilecek aşamaya gelir. Sporcularda yetersiz veya dengesiz beslenme durumunda oluşabilecek olumsuz faaliyetleri birkaç madde halinde incelersek eğer; Fiziksel gücün ve verimliliğin düşmesi sonucu antrenmanlarda istenilen verimin alınamaması. Bağışıklık seviyesinde düşüklük ve erken hastalanma sonucu geç toparlanma başlar. Sık sık karşılaşılan halsizlik ve uyku bozukluğu gibi durumlar yetersiz ve dengesiz beslenme sorunları olarak da görebiliriz. Unutmamak gerekir ki sportif performans gelişimi sadece antrenman yapmak, çok çalışmak ile gelişmez. Antrenörler sportif performansı etkileyebilecek durumlara en ince ayrıntıları ile dikkat edip, planlamaları yaparken de benzer birçok etmenleri ön planda tutmalır.