Türk-İş: Açlık sınırı temmuzda 11 bin 658 TL’ye çıktı

Temmuz ayında yapılan ara zamla 11 bin 402 TL'ye çıkan asgari ücret, daha işçinin eline geçmeden açlık sınırının altında kaldı. Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda işçiyi temsil eden ve ara zam oranına onay veren Türk-İş, temmuz ayında açlık sınırının 11 bin 658 TL'ye yükseldiğini duyurdu.

Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ), 2023 Temmuz’a ilişkin açlık ve yoksulluk sınırı verilerini açıkladı. Buna göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) temmuz ayında 11 bin 658,10 TL'ye çıktı. Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 37 bin 974,10 TL'ye yükseldi. Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti' de aylık 15 bin 123,60 TL'ye ulaştı. ARA ZAM ÇALIŞANIN ELİNE GEÇMEDEN ERİDİ Böylece, temmuz ayında yapılan ara zamla 11 bin 402 TL’ye çıkan asgari ücret, daha işçinin eline geçmeden açlık sınırının altında kalmış oldu. Geçen yıl yılın ikinci ayında açlık sınırının altında kalan asgari ücret, bu yıl daha işçinin eline geçmeden açlık sınırının altında kalmıştı. Türk-İş, Ocak 2023’te açlık sınırının 8 bin 864 TL’ye yükselerek asgari ücretin üzerine çıktığını açıklamıştı. MUTFAK ENFLASYONU YILLIK YÜZDE 107,54 ARTTI Türk-İş verilerine göre, dört kişilik bir ailenin gıda için yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre yüzde 12,38 oranında gerçekleşti. 7 aylık değişim oranı ise yüzde 43,38 olarak tespit edildi. Son on iki ay itibariyle değişim oranı yüzde 70,44 oldu. On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı ise yüzde 107,54 olarak hesaplandı. 190 TL’DEN SATILAN İTHAL KIYMA 269 TL’YE ÇIKTI Türk-İş ayrıca, temmuzda süt ve yoğurt fiyatı değişmezken peynir fiyatlarının ortalama yüzde 4 zamlandığını açıkladı. Et ve Süt Kurumu’nun (ESK), Ankara Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Perakendeciler Derneği bünyesinde faaliyet gösteren marketlerin bir kısmına, nisan sonu itibarıyla ithal edilmiş olan karkas etleri düşük fiyattan vermesi sayesinde dana kıymanın 190 TL, kuşbaşının 210 TL'den satılmaya başlandığını anımsatan Türk-İş açıklamasında, “Bu ay tekrar zam gelerek 269 TL ve 289 TL'den satıldı” ifadelerine yer verildi. Bunun yanında ulusal zincir marketler ve Ankara'nın dernek üyesi olmayan ve olup da yerli et satmaya devam eden yerel marketlerinden pek çoğunda dana kıyma ortalama 315, kuşbaşı ortalama 340 TL'den reyonlardaki yerini aldı. YUMURTANIN TANESİ 3,25 TL’YE YÜKSELDİ Bir ayda dana eti ortalama yüzde 6, tavuk yüzde 13, balık yüzde 12, yumurta yüzde 9, kuru fasulye yüzde 7, yeşil mercimek yüzde 8 oranında zamlandı. Kuzu ve nohut ortalama fiyatları değişmezken yağlı tohumlar (kuruyemiş) yüzde 2 fiyat düşüşü yaşadı. Yumurtanın tanesine bir ayda 25 kuruş zam gelerek 3,25 TL oldu. ANKARA’DA EKMEĞE HER AY 157,50 TL HARCANIYOR Öte yandan, bir ay içinde pirinç yüzde 8, irmik yüzde 6, makarna ve un hafif seviyede fiyat artışı yaşadı. Ankara'da 200 gramlık beyaz ekmek yüzde 30 zamlanarak 6,5 TL oldu. Bu zamla 4 kişilik ailenin aylık sadece ekmek masrafı 525 TL'den 682,5 TL'ye yükseldi. Yani diğer bir ifadeyle bundan sonra her ay 157,50 lira sadece ekmek fiyatındaki artıştan dolayı aile bütçesine yansıyacak. TAZGÂHTAKİ TÜM SEBZELER ZAMLANDI Semt pazarlarında hem yeşil soğan, maydanoz gibi salata yeşilliklerinin hem de ıspanak, pazı gibi yeşil yapraklı sebzelerin fiyatları yükseldi. Patates ve kuru soğan 20'şer TL den satılmaya başladı. Kabak ve patlıcan fiyatları sabit kaldı, kıvırcık fiyatları geriledi, bunların dışında tezgâhlardaki tüm sebzelerin fiyatı yükseldi. 15 TL ile tezgâhlarda en uygun fiyatlı meyve olan elma fiyatı değişmezken kalan tüm meyve fiyatları arttı. Bu ayın zam şampiyonu yüzde 135 ile kavun oldu. Ortalama sebze (ana yemekleri tamamlayan maydanoz, kıvırcık vb. salata yeşillikleri dâhil değil) kg fiyatı 27,29 TL, ortalama meyve kg fiyatı 35,20 TL oldu. Hesaplamada 24'ü sebze ve 10'u meyve olmak üzere toplam 34 üründeki fiyat değişimi dikkate alındı. Ortalama meyve-sebze kg fiyatı 24,18 TL olarak tespit edildi. Ayrıca, son bir ayda zeytinyağı yüzde 30, margarin yüzde 20, ayçiçek yağı sınırlı düzeyde zamlandı. Tereyağı fiyatı sabit kaldı. Çay yüzde 10, siyah zeytin yüzde 12, salça yüzde 8, şeker yüzde 4, bal ile pekmez sınırlı seviyede fiyat artışı yaşadı. Yeşil zeytin, ıhlamur, reçel ve baharat fiyatları değişmezken tuz fiyatı yüzde 22 ile fiyatı en çok düşen ürün oldu. VERGİLERDEKİ ARTIŞ, AKARYAKIT ZAMLARI ETKİLİ OLDU Türk-İş’in açıklamasında, temmuzda yüksek oranda artan gıda fiyatları nedeniyle alım gücünde şiddetli bir kayıp yaşandığı vurgulandı ve şu ifadeler dikkat çekti: “Türk Lirasının, yabancı para birimleri karşısında değer kaybetmesinin yanı sıra ÖTV düzenlemesinin de etkisiyle artan akaryakıt fiyatları, mesken ve dükkân kiraları, alım gücü kaybının temel nedenlerini oluşturdu. Türkiye, her türlü maliyet artışının fiyat geçişkenliğinin çok yüksek olduğu bu dönemde, enflasyonun ve kur politikasının yarattığı sürdürülmesi çok zor fiyatlama davranışının mutlaka tersine çevrilmesi gereken bir süreçtedir.”